Αναμφίβολα ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα της επικαιρότητας των τελευταίων μηνών είναι ο Πάνος Καμμένος: Ο βουλευτής της Β΄ Αθηνών, ο οποίος επί δύο χρόνια κατηγορούσε ανοιχτά την κυβέρνηση και τον πρώην Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου για προδοσία και αποκόμιση εσόδων από την καταστροφή της χώρας, αφού έμεινε κομματικά εκτεθειμένος μετά την υπερψήφιση του δεύτερου “Μνημονίου” από την Νέα Δημοκρατία, προανήγγειλε την αποχώρησή του από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τελικά διαγράφηκε και ίδρυσε τον δικό του πολιτικό φορέα, τους “Ανεξάρτητους Έλληνες”. Ας δούμε, λοιπόν, πώς ένας “μεγαλομεσαίου” μεγέθους βουλευτής, με πλούσιο παρελθόν στην διατύπωση θεωριών συνωμοσίας και σχετικά αθόρυβη παρουσία εκτός καναλιών εξελίχθηκε στον φερόμενο υπ’ αριθμό ένα «κίνδυνο» για το υπάρχον πολιτικό σύστημα και κατά πόσο έχει τις δυνατότητες να το πετύχει.Το φαινόμενο “Πάνος Καμμένος” είναι μια αναγκαιότητα της πολιτικής μας κουλτούρας: Από τη στιγμή που τα δύο μεγάλα κόμματα έπαψαν έναν ακήρυχτο πλειστηριασμό παροχών και εκατέρωθεν κριτικής, ένα μεγάλο μέρος του κόσμου τους ένιωσε «προδομένο» για τις δεκαετίες που ξόδεψε σε αντιπαραθέσεις με τους «απέναντι». Επιπλέον, η στροφή 180 μοιρών της οικονομικής πολιτικής της χώρας έχει μοιραία στρέψει μεγάλο μέρος της “εκλογικής πελατείας” της Νέας Δημοκρατίας και του Πα.Σο.Κ. εναντίον τους, είτε δικαίως, είτε αδίκως.
Σε αυτά τα δύο κενά επιχειρεί να βασιστεί ο ιδρυτής των “Ανεξάρτητων Ελλήνων”, προκειμένου να δημιουργήσει ένα νέο δίπολο, αυτό των “μνημονικών” και των “αντιμνημονιακών”. Σε αυτή του την προσπάθεια δεν περισσεύει κανείς από το πολιτικό φάσμα. Η τομή του πολιτικού συστήματος που διακηρύσσει ο Πάνος Καμμένος είναι οριζόντια: Οι υποταγμένοι απέναντι στους πατριώτες, οι ψεύτες απέναντι στους τίμιους, εντέλει οι κακοί απέναντι στους καλούς. Η ανάρτησή του στο Facebook σχετικά με τον Μίκη Θεοδωράκη είναι ενδεικτική: “ΗΜΟΥΝ ΔΕΞΙΟΣ, ΗΣΟΥΝ ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΟΛΛΟΙ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ” (sic). Λίγος πατριωτισμός της Δεξιάς, λίγη επαναστατικότητα της Αριστεράς, λίγο υπερκομματικότητα όπως άνθισε στις πλατείες της χώρας, λίγη μαζικότητα και η “ιδεολογία” του νέου κόμματος είναι έτοιμη.
Η φαινόμενη μεγάλη διείσδυση του Πάνου Καμμένου, όμως, εντοπίζεται στον χώρο των social media: Οι λογαριασμοί του στο Facebook και το Twitter παρουσιάζουν τεράστια επισκεψιμότητα, ενώ ο ίδιος φροντίζει να τις ανανεώνει με μανιώδη ρυθμό, απαντώντας σχεδόν σε όλους. Είναι, δε, αξιοσημείωτος ο αριθμός των αναδημοσιεύσεων που λαμβάνουν οι αναρτήσεις του. Ακόμα και αν δεν είναι όλα τα προφίλ που συμμετέχουν σε αυτό τον “ηλεκτρονικό οργασμό” αληθινά (μια πρόχειρη αναζήτηση θα σας πείσει επ’ αυτού), οι δημοσιεύσεις του ανεξάρτητου βουλευτή σπάνε κάθε προηγούμενο ρεκόρ αποδοχής για Έλληνα πολιτικό. Το βασικό όπλο του Πάνου Καμμένου είναι ακριβώς αυτό: Η προσέλκυση ψηφοφόρων από το Internet. Ελλείψει σοβαρού και επαρκούς πραγματικού μηχανισμού, η μέθοδος αυτή είναι σχεδόν μονόδρομος, καθώς του εξασφαλίζει, εκτός από προβολή (όπως και τα παραδοσιακά μέσα), και αλληλεπίδραση με τον κόσμο “του”.
Μέχρι εδώ όλα καλά και άγια (;) για τους “Ανεξάρτητους Έλληνες”. Τώρα, όμως, αρχίζουν ορισμένα σοβαρά προβλήματα. Αρχικά, το μείζον πολιτικό θέμα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο Πάνος Καμμένος είναι το παρελθόν του: Εκλέγεται ανελλιπώς βουλευτής από το 1993 με τη σημαία της Νέας Δημοκρατίας, συμμετείχε, δε, και στην τελευταία και, κατά κοινή ομολογία, πιο αποτυχημένη, κυβέρνηση, αυτή του 2007-2009, έστω και ως Υφυπουργός. Σύμφωνοι, στην πολιτική δεν υπάρχει παρθενογένεση, αλλά, από την άλλη πλευρά, ο Πάνος Καμμένος δεν έχει καμία διάθεση να παραδεχτεί λάθη του παρελθόντος του. Ακόμα επιμένει ότι δεν έφυγε αυτός από τη Νέα Δημοκρατία, αλλά το κόμμα από αυτόν. Επίσης, σύντομα οι “Ανεξάρτητοι Έλληνες” θα κληθούν να γίνουν σαφέστεροι από τα ευχολόγια της ιδρυτικής διακήρυξης. Εκεί, λοιπόν, θα συναντήσουν δυσκολίες στο να πείσουν τον κόσμο ότι εκφράζουν καλύτερα την «ανατροπή» από την Αριστερά ή την Εθνική (;) “Ιδέα” από της Άκρα Δεξιά.
Συν τοις άλλοις, ιστορικά καμία προσπάθεια δημιουργίας ενός πολιτικού μορφώματος από τα σπλάχνα των δύο μεγάλων δεν πέτυχε χωρίς ένα αναγκαίο (αλλά μη επαρκές) στοιχείο: Τις Τοπικές Οργανώσεις. Το Κ.Ε.Π. του Δημήτρη Αβραμόπουλου, τα κόμματα που ίδρυσε ο Στέφανος Μάνος, το Ε.Σ.Κ. του Γεράσιμου Αρσένη, αλλά και η Φιλελεύθερη Συμμαχία, οι Οικολόγοι Πράσινοι, το Άρμα Πολιτών και πολλά ακόμα κόμματα απέτυχαν ή αποτυγχάνουν μέχρι στιγμής (και) ελλείψει κομματικών μηχανισμών που μπορούν να αναζητήσουν ψήφους πόρτα-πόρτα. Ο μόνος που το πέτυχε αυτό και το αποτέλεσμα τον δικαίωσε είναι ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός. Η διαπροσωπική σχέση κομματικού στελέχους και ψηφοφόρου δεν μπορεί να υποκατασταθεί (ακόμα, τουλάχιστον) από τα social media. Συνεπώς, η ηλεκτρονική αποθέωση του Πάνου Καμμένου δεν μεταφράζεται σε ισοδύναμο αριθμό ψήφων, ούτε σε στελέχη που θα αγωνιστούν για να του φέρουν ψηφοφόρους.
Συνοψίζοντας, θεωρώ ότι οι «Ανεξάρτητοι Έλληνες” αποτυπώνουν μια τάση ενός κομματιού των Ελλήνων πολιτών να διαμαρτυρηθεί για την κατάσταση που επικρατεί και εκδηλώνεται τους τελευταίους μήνες με τον πλέον εμφατικό τρόπο. Η δυσαρέσκεια αυτή είναι υπαρκτή και πρέπει να προβληματίσει έντονα τις ηγεσίες των “ιστορικών” κομμάτων της χώρας, τα οποία φέρουν τεράστιο μερίδιο ευθύνης για την σημερινή κατάρρευση. Από την άλλη, όμως, ένα ακόμη κόμμα διαμαρτυρίας χωρίς όραμα, πλάνο και πρόγραμμα είναι το τελευταίο που χρειαζόμαστε, ειδικά από τη στιγμή που προβάλλει θέσεις και προτάσεις χιλιοειπωμένες και, κυρίως, ηθικοπλαστικού χαρακτήρα.
Για τους λόγους αυτούς, το ακροατήριο του Πάνου Καμμένου μοιραία θα συρρικνώνεται όσο περνά ο καιρός για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί υπάρχουν κόμματα που εκφράζουν αυθεντικότερα την (δίκαιη ή άδικη, είναι άλλο θέμα) αγανάκτηση του κόσμου, και δεύτερον, γιατί το εκπληκτικά χαμηλού μορφωτικού επιπέδου (μια ματιά στη σελίδα του θα σας πείσει) κοινό στο οποίο απευθύνεται περιμένει πράγματα τα οποία είναι προφανώς αδύνατον να γίνουν πραγματικότητα. Συνεπώς, ή οι “Ανεξάρτητοι Έλληνες” θα απεμπολήσουν κάθε ίχνος ρεαλισμού και θα μείνουν μόνο με τον κάθε έξαλλο, είτε θα αναγκαστούν να στραφούν σε πιο ώριμο κοινό, το οποίο, όμως, δύσκολα μπορούν να κερδίσουν.
Ο Πάνος Καμμένος κινδυνεύει να πάθει ό,τι και ο Δημήτρης Τσοβόλας στις εκλογές του 1989, όταν έγινε ο πρώτος βουλευτής που έσπασε το φράγμα των 100.000 σταυρών στη Β΄ Αθηνών: Πίστεψε ότι η δημοφιλία του ήταν ανεξάρτητη από την συμπόρευσή του με το Πα.Σο.Κ., με αποτέλεσμα να ιδρύσει το ΔΗ.Κ.ΚΙ. και να διαψευστεί πανηγυρικά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ιδρυτής των “Ανεξάρτητων Ελλήνων” δεν περίμενε καν τις εκλογές για να επιβεβαιώσει το λαϊκό του έρεισμα. Ας ελπίσουμε ότι με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων θα αναφωνήσει κάτι παρόμοιο με τον (σαφέστατα αξιοπρεπέστερο και πιο συγκροτημένο) Βύρωνα Πολύδωρα στις εκλογές για την ανάδειξη του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας το 1997, δηλαδή κάτι σαν “Μου δώσατε το like σας, αλλά όχι την ψήφο σας”.
