Χριστούγεννα πάντα τσακωνόμαστε…

Τα φετινά Χριστούγεννα ήταν αναμφίβολα τα πιο "κρύα" των τελευταίων ετών, λόγω της πολυεπίπεδης κρίσης που περνά η χώρα: Οι εορτασμοί επισκιάστηκαν από οριζόντιες περικοπές στους μισθούς, απεργίες εργαζομένων σε κλάδους όπως των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και της Καθαριότητας, συνεχόμενες πορείες διαμαρτυρίας και μια γενική εικόνα πολιτικού αδιεξόδου που εκφράζεται (και) από την πρωτόγνωρη αποχή στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές, αλλά κορυφώθηκε με τον ξυλοδαρμό του πρώην υπουργού Κωστή Χατζηδάκη (η καλύτερη απάντηση εδώ). Η εικόνα ερήμωσης του κέντρου της Αθήνας και η συνακόλουθη μείωση της εμπορικής κίνησης με τη σειρά τους ανατροφοδοτούν και επιδεινώνουν την οικονομική κρίση, οδηγώντας εκ νέου σε ακραίες αντιδράσεις, με αποτέλεσμα έναν φαύλο κύκλο ύφεσης, βίας και αβεβαιότητας.

Όλα τα παραπάνω περιγράφουν επαρκώς το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει η ελληνική κοινωνία. Δεν είναι όμως, αυτό η χειρότερη είδηση των ημερών, αλλά το γεγονός ότι δεν έχουμε καταλάβει ακόμη το γιατί φτάσαμε ως εδώ: Πολύ πιο δυσάρεστο και από την ίδια την κρίση είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των πολιτών αναζητεί σωτηρία σε φωνές και ενέργειες όπως η "Σπίθα" του Μίκη Θεοδωράκη και η "Ανεξάρτητη Κοινωνική Κίνηση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους" του Αλέξη Μητρόπουλου, οι οποίες στηρίζουν τη ρητορική τους σε συνωμοσίες σκοτεινών κέντρων και ευχολόγια για τον περιούσιο ελληνικό λαό. Ακόμη χειρότερα, υπάρχουν φωνές και στην ίδια την Κυβέρνηση, όπως οι δηλώσεις του Δημήτρη Ρέππα για συνταγματική κατοχύρωση ενός εγγυημένου επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης, που μαρτυρούν ότι οι κρατικίστικες αντιλήψεις και η παρεμβατικότητα έχουν ακόμη βαθύτατες ρίζες.

"Χριστούγεννα πάντα τσακωνόμαστε", όπως έλεγε και ο Διονύσης Σαββόπουλος στο ομότιτλο τραγούδι από τον Δίσκο "Χρονοποιός". Αναλωνόμαστε στο "τι σού χρωστώ και τι μου χρωστάς" και καταλήγουμε να διαπιστώνουμε ότι "μια τύφλα εντέλει μοιραζόμαστε". Ήρθε, λοιπόν, η ώρα για όλους τους υγιώς σκεπτόμενους πολίτες αυτής της χώρας να αλλάξουμε ένα σκηνικό που δε μας αρέσει, δε μας εκφράζει και, κυρίως, δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες μας. Ήρθε η ώρα να δούμε την αλήθεια για το τι μας έφερε ως εδώ, να διδαχθούμε από τα δικά μας λάθη, αλλά και από τα λάθη των άλλων, και να δημιουργήσουμε μια κοινωνία ενεργών πολιτών, οι οποίοι διεκδικούν μόνοι τους αυτό που αξίζουν και δεν περιμένουν το κράτος – πατερούλη να τους το προσφέρει σε χαμηλό κόστος, αλλά και κάκιστη ποιότητα.

Αυτό μεταφράζεται σε εκ βάθρων αλλαγή της νοοτροπίας μας, αλλά και του τρόπου που λειτουργούσαν τα περισσότερα πράγματα γύρω μας: Σε οικονομικό επίπεδο, η συρρίκνωση του Δημοσίου τομέα, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και η δημιουργία ενός σύγχρονου, αποτελεσματικού και δίκαιου εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου είναι μόνο η αρχή του εξορθολογισμού που έχει ανάγκη η χώρα. Αυτά, όμως, πρέπει να γίνουν με ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο πλαίσιο συναίνεσης, ώστε να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις μιας κοινωνίας που (κακώς) έχει συνηθίσει ένα άλλο μοντέλο καθημερινότητας, αλλά και για να καταστεί αυτή η αλλαγή όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη και αμφίπλευρη. Για να επιτευχθεί η συναίνεση αυτή χρειάζεται μια ριζική αλλαγή και σε πολιτικό επίπεδο, ώστε το κοινό (εθνικό – πατριωτικό για κάποιους, λαϊκό για άλλους) συμφέρον να τεθεί πάνω από το κομματικό και τον αυτοσκοπό της εξουσίας. Είναι, όμως, ουτοπικό και, σε τελική ανάλυση, άδικο να περιμένουμε αυτή την αλλαγή ως διά μαγείας από τους πολιτικούς μας, οφείλουμε να την απαιτήσουμε οι ίδιοι οι πολίτες, οφείλουμε, δηλαδή, να εφαρμόσουμε άλλον έναν στίχο από το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου: "Κόψε τους μα[…]ες". Για να αλλάξει, λοιπόν, η ζοφερή κατάσταση που επικρατεί, είναι απαραίτητο πρωτίστως να αλλάξουμε εμείς, οι συνήθειες, οι προτεραιότητες και οι απαιτήσεις μας.

Η κρίση που ζούμε σήμερα δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν, αντίθετα, πρόκειται για την μαθηματική κατάληξη της νοοτροπίας και των πρακτικών όλων μας. Είναι, όμως και η μεγάλη ευκαιρία να δικαιωθούν οι ιδέες που προάγουν το πρωτείο του ατόμου, την κοινωνία των πολιτών και τις φιλελεύθερες αντιλήψεις εν γένει. Καλά Χριστούγεννα, λοιπόν, και φέτος ας μη μείνουμε στις ευχές για πρόοδο, αλλά να τις υλοποιήσουμε πρώτοι εμείς!!! Και, όπως λέει και ο Διονύσης Σαββόπουλος,

Και ως τ' άλλα Χριστούγεννα

Θα έχω ανεβάσει τη δουλειά

Να μη γυρίσω στα παλιά στενά της αγοράς τους.

Καλά Χριστούγεννα!

Μες απ' το μάτι της δουλειάς να 'ρθουν χαρούμενα!

Κι ως τ' άλλα Χριστούγεννα

Θα την έχω ανεβάσει τη δουλειά

Και στην άλλη απογραφή

Η δική μας μετοχή

Tην καινούργια της να βρει αξία.

Και ως τ' άλλα Χριστούγεννα

Με το μάτι της δουλειάς

Και το μάτι της καρδιάς

Να προλάβω τα τρεχούμενα...