Ποιον αντίπαλο διάλεξε ο κ. Τσίπρας;

Η παραίτηση της Κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα πριν καν συμπληρώσει 7 μήνες στην εξουσία ανοίγει τον δρόμο για την προσφυγή στις κάλπες. Στο επόμενο διάστημα θα υπάρξει αρκετός χρόνος για να συζητηθεί αν αυτές οι εξελίξεις ήταν αναγκαίες, πώς θα επηρεάσουν τη σταθερότητα της χώρας και ποιος θα ωφεληθεί εκλογικά· εξάλλου, ο ημερολογιακός (πάνω – κάτω) μήνας μέχρι τις εκλογές θα είναι σχεδόν πολιτική αιωνιότητα, με πολλές κρίσιμες μεταβλητές να παραμένουν άγνωστες και απρόβλεπτες και με πολλά γεγονότα που μπορούν στο μεσοδιάστημα να μεταβάλουν γνώμη σε ένα σημαντικό μέρος του εκλογικού σώματος.

Αντί, λοιπόν, για επισφαλείς προβλέψεις, θα ήταν πιο χρήσιμο να αναλυθούν δεδομένα και συμπεριφορές, τα οποία, σε ένα πιο ξεκάθαρο πολιτικό τοπίο, προϊόντος του χρόνου, θα μας επιτρέψουν ασφαλέστερες εκτιμήσεις. Ένα καλό ερώτημα αφετηρίας αυτών των εκλογών είναι σε ποιο κοινό προσβλέπει ο πρώην, πλέον, Πρωθυπουργός: Απευθύνεται σε αυτούς που αμφιταλαντεύονται μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Αριστερής Πλατφόρμας ή θα προσπαθήσει να «ψαρέψει» από την δεξαμενή ψηφοφόρων στα δεξιά του; Αντίστοιχα, ποιον αντίπαλο διαλέγει, τον Παναγιώτη Λαφαζάνη ή τους αρχηγούς των κομμάτων του «Ναι» στο δημοψήφισμα (όσο αυτοί μπορούν να ομαδοποιηθούν – αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση);

Η πρώτη, εύκολη απάντηση είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα αντιπαρατεθεί με τους πρώην συντρόφους του. Αυτό θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος και τα επιχειρήματα προς επίρρωση αυτού είναι πρώτον, ο εκλογικός αιφνιδιασμός, πριν οι «Δραχμιστές» προλάβουν να οργανωθούν σε έναν νέο κομματικό φορέα· δεύτερον, ότι οι εκλογές – εξπρές θα προλάβουν τα μέτρα και, άρα, την λαϊκή δυσαρέσκεια· και τρίτον, ότι η αιτία των εκλογών είναι ακριβώς το εσωτερικό ξεκαθάρισμα του ΣΥΡΙΖΑ, μιας και η Αριστερή Πλατφόρμα εν τοις πράγμασι δεν στηρίζει την πρώτη αριστερή Κυβέρνηση, αφ’ ης στιγμής καταψηφίζει το μνημόνιο, δηλαδή τον κεντρικό, πλέον, πολιτικό άξονα της Κυβέρνησης.

Μια δεύτερη ματιά, όμως, θα εντόπιζε το αντίθετο: Κατ’ αρχάς, οι αντιδραστικές ψήφοι, στις οποίες προσβλέπει η ομάδα του Παναγιώτη Λαφαζάνη, δεν είναι από αυτές που «κινητοποιούνται» μέσω μηχανισμών – τουλάχιστον, κινητοποιούνται λιγότερο από αυτές των «συστημικών» κομμάτων, ακόμα και του ίδιου του μεταμνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ. Ως εκ τούτου, και με δεδομένο ότι η Αριστερή Πλατφόρμα κυριαρχούσε στις Νομαρχιακές Επιτροπές του κόμματος, άρα δεν θα χρειαστεί να φτιάξει μηχανισμό από το απόλυτο μηδέν, οι εκλογές – εξπρές μάλλον δυσκολεύουν τους υπολοίπους, ενδεχομένως σε ένα βαθμό και τον ίδιο τον κ. Τσίπρα.

Επιπλέον, η άμεση προσφυγή στην κάλπη ενδέχεται να μην προλάβει την λαϊκή δυσαρέσκεια σε χαμηλά επίπεδα: Σίγουρα δεν είναι ευχάριστο για έναν πολιτικό να πρέπει να ζητήσει ψήφο από κάποιον που ήδη έχει λάβει τον «λογαριασμό», αλλά, ακόμα και αυτό το επιχείρημα έχει εξασθενήσει, αφενός γιατί δεν πρόκειται για την πρώτη φορολογική «ψυχρολουσία» και, άρα, ο κόσμος ξέρει τι σημαίνει ο ΕΝΦΙΑ κλπ για την τσέπη του· αφετέρου γιατί δίνει στους «Δραχμιστές» την πολυτέλεια να μην αναγκαστούν να γίνουν συγκεκριμένοι. Δίχως να παραγνωρίζω τον απολύτως επαχθή χαρακτήρα των μέτρων, τους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ πριν από την τσέπη, θα τους πονέσουν πολύ περισσότερο ψυχικά. Μέσα σε έναν μήνα, με νωπή την παταγώδη διάψευση όλων των προεκλογικών μύθων, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης δεν θα χρειαστεί να πει τίποτα, παρά μόνο να αναμασήσει το Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Αν είχε παραπάνω χρόνο, θα έπρεπε να μας παρουσιάσει και όλο το σχέδιο εισβολής στο Νομισματοκοπείο.

Τέλος, ήδη πριν από την επισημοποίηση της διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ, ξεκινούν οι πρώτες επαναπροσεγγίσεις. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του ευρωβουλευτή Δημήτρη Παπαδημούλη, ο οποίος, σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας, προτρέπει τον ΣΥΡΙΖΑ να συνεργαστεί (!) με την Αριστερή Πλατφόρμα. Η σύγκρουση με την πραγματικότητα ανάγκασε τον ΣΥΡΙΖΑ να εγκαταλείψει το αρχικό σχέδιο να λειτουργεί ταυτόχρονα ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση. Θα μπορούσε κάλλιστα το επόμενο πείραμα να είναι τα δύο αδερφά αριστερά κόμματα, το οποίο θα οδηγήσει στο ίδιο ιδιότυπο καθεστώς από το οποίο δραπετεύει (ή μήπως όχι;) ο Αλέξης Τσίπρας, δηλαδή την sui generis κοινοβουλευτική πλειοψηφία που θα συσπειρώνεται στα εύηχα και θα απαιτεί από την αντιπολίτευση να στηρίξει τα επαχθή, στο όνομα της υπευθυνότητας.

Βάσει όλων αυτών, δεν είμαι ιδιαίτερα βέβαιος ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα «χτυπήσει» την Αριστερή Πλατφόρμα· δεν θα την διευκολύνει μεν, αλλά δεν θα επιδιώξει και τον αφανισμό της – δεν θα μπορούσε, κιόλας. Ο στόχος θα είναι μετριοπαθείς πολίτες, κατά κύριο λόγο κεντροαριστερών καταβολών, και το νέο αφήγημα θα είναι «ο άφθαρτος, νέος πολιτικός που έβαλε το συμφέρον της χώρας πάνω από το κόμμα και την καρέκλα του». Είναι έτσι; Σαφώς και όχι, αλλά το έδαφος υπάρχει εντός και εκτός συνόρων – βλ. τα tweet του Guy Verhofstadt υπέρ του μεταρρυθμιστή (!!!) πρωθυπουργού, αλλά και το ατυχές άρθρο του Γιάννη Μπουτάρη.

Συμπερασματικά, το νέο επιχείρημα του Αλέξη Τσίπρα είναι εντελώς διαφορετικό από το προηγούμενο σε ύφος, περιεχόμενο, ακροατήριο, μέσα πειθούς· έχει, όμως, ένα κοινό: Είναι εξίσου ψευδές και το στοίχημα της αντιπολίτευσης είναι να το αποκαλύψει πειστικά, γιατί αυτή τη φορά απευθύνεται στον πυρήνα των δικών της υποστηρικτών.