Οι «Αγανακτισμένοι», ο Μίκης και η εθνική μας αντίφαση

Με κάθε βεβαιότητα, το θέμα των ημερών δεν είναι άλλο από τους ανά την Ελλάδα "Αγανατισμένους". Αν και ο όγκος των συγκεντρώσεων είναι όντως αξιοπρόσεκτος (ειδικά αφ’ ης στιγμής δε φαίνεται να υποκινούνται από κάποιον φορέα), η διάδοσή τους μέσω social media πρωτότυπη για τα δεδομένα μας, ο χαρακτήρας τους μέχρι στιγμής εντυπωσιακά ειρηνικός και παρόλο που κάθε κάτοικος αυτής της χώρας έχει κάθε λόγο να αισθάνεται αγανακτισμένος, αρνούμαι να συμμετάσχω στις καθημερινές παραστάσεις διαμαρτυρίας για μια σειρά από λόγους.

Κατ’ αρχάς, από τις εκδηλώσεις των αγανακτισμένων απουσιάζει μια κεντρική στόχευση. Ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα των συμμετεχόντων είναι ακριβώς το γεγονός ότι ο οποιοσδήποτε έχει τους δικούς του λόγους να είναι αγανακτισμένος: Ο αριστερός επειδή ξεπουλιέται (;) δημόσια περιουσία (;), ο φλιελεύθερος επειδή το κράτος παραμένει σε επίπεδα μεγέθους Βορείου Κορέας, ο ακροδεξιός επειδή δε θέλει να βλέπει ούτε έναν μετανάστη (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει όντως πρόβλημα), τα μέλη των κομματικών μηχανισμών των οποίων η δύναμη μειώνεται και, γενικά, κάθε πολίτης που βλέπει το (όποιο) βιωτικό του επίπεδο να πέφτει κατακόρυφα. Είναι, μάλιστα, αρκετοί φίλοι και γνωστοί, των οποίων τις ιδέες εκτιμώ ιδιαίτερα, που αποφάσισαν να δηλώσουν "Αγανακτισμένοι".

Στο υποθετικό σενάριο, όμως, που η Κυβέρνηση και η Τρόικα λύγιζαν μπροστά στο ποτάμι της λαϊκής αγανάκτισης και αποφάσιζαν να υλοποιήσουν τα αιτήματά του, θα δυσκολεύονταν πάρα πολύ να καταλάβουν τι πρέπει να κάνουν. Πρέπει να μειώσουν τους φόρους ή να αυξήσουν το κράτος; Να απολύσουν τα "κομματόσκυλα" ή να μην πειράξουν τους εργαζομένους του δημοσίου; Να ανοίξουν τα κλειστά επαγγέλματα ή να ξεχάσουν τα σχέδια για εργασιακό μεσαίωνα; Να κρατηθεί η χώρα στο ευρώ ή να κηρύξει μετά δόξης και τιμών πτώχευση επιστρέφοντας στη δραχμή; Αν, βέβαια, το αίτημα είναι να μη χαλάσει η νιρβάνα μας, τότε δε μιλάμε για ένα πρωτότυπο κίνημα, αλλά για μια από τα ίδια. Αντίστοιχα, δε νομίζω ότι κανείς εχέφρων άνθρωπος βρίσκει ελκυστική την ιδέα της αμεσοδημοκρατίας ή οποιαδήποτε επιστροφή στην πολιτική εποχή των σπηλαίων.

Επιπλέον, η προσήλωση στην ιδέα ότι αυτό το "κίνημα" είναι κάτι ευρύτερο ("Ευρωπαϊκή Επανάσταση" της 29ης Μαΐου [αλήθεια, έγινε;], σύγκριση με Αργεντινή και Βόρεια Αφρική) προκαλεί μια εντελώς στρεβλή αντίληψη ότι το πρόβλημα βρίσκεται κυρίως εκτός συνόρων και ότι "μέσα πάμε καλά". Το παραπάνω σχήμα δεν αντέχει την παραμικρή λογική βάσανο και εξυπηρετεί τον (κατά πώς φαίνεται) σκοπό των "Αγανακτισμένων" να συνεχίσουμε την επίπλαστη ευημερία των τελευταίων ετών, με ολίγη από "Εκκλησία του Δήμου" και μια ιδέα Debtocracy. Όσο εθελοτυφλούμε ότι το πρόβλημά μας θα λυθεί χωρίς δραστική μείωση του κράτους, ώστε να απελευθερωθούν οι παραγωγικές μονάδες του τόπου, τόσο η κρίση θα βαθαίνει.

Φυσικά, από το προσκλητήριο για κατάληψη στις κεντρικές πλατείες δε θα μπορούσε να λείπει και ο αστικός μύθος, χωρίς τον οποίο δε μπορούμε να ζήσουμε ως φυλή. Κάποιος, κάπου, κάποτε άκουσε Ισπανούς διαδηλωτές να φωνάζουν "Κάντε ησυχία μην ξυπνήσουμε τους Έλληνες". Σε κανέναν, όμως δε φάνηκε παράδοξο ότι στην επανάσταση του Internet δεν καταγραφικε πουθενά οπτικοακουστικά, ούτε καν βρέθηκε κάπου η φράση στα Ισπανικά. Το εκπληκτικό είναι ότι ακόμα και τώρα, που η φήμη αποδομήθηκε, οι διαδηλωτές εξακολουθούν να φωνάζουν στους Ισπανούς ότι είναι ξύπνιοι – δε θα ήθελα να φανταστώ την έκπληξή των τελευταίων.

Από κοντά στην όλη ιστορία βρίσκεται και ο Μίκης Θεοδωράκης. Ο (κατά γενική ομολογία) σπουδαίος μουσικοσυνθέτης και (επίσης αδιαμφισβήτητα) εμβληματική φυσιογνωμία του αγώνα για εκδημοκρατισμό της χώρας δε θα μπορούσε να λείπει από τη "γιορτή". Το επιβάλλει, εξάλλου, η μεταπολιτευτική του παρουσία, η οποία σχεδόν στο σύνολό της εξαντλήθηκε σε φαινομενικά φιλολαϊκές αλληλοσυγκρουόμενες προτάσεις και σε φανφάρες για ξένους κύκλους που επιβουλεύονται την Ελλάδα. Απλά συγκρίνετε τα παραπάνω για τους «Αγανακτισμένους» με την ιδρυτική διακήρυξη της "Σπίθας", στην αποία την ίδια στιγμή ζητάει μείωση των αμυντικών δαπανών, αλλά απαιτεί και να οχυρωθούμε σαν αστακοί, ενώ παράλληλα επικαλείται την πολυφορεμένη δήλωση του Kissinger για απείθαρχους Έλληνες, η οποία δυστυχώς δεν έγινε ποτέ...

Συνοψίζοντας, δεν έχω καμία διάθεση να συμμετάσχω σε ένα κίνημα του «όχι» καλλωπισμένο με ευχολόγια Γυμνασίου (πχ "να νιώσουμε αλληλεγγύη για τον διπλανό μας" - δυστυχώς η σελίδα της "Άμεσης Δημοκρατίας" έχει πέσει) και σερβιρισμένο με μπόλικα ψέμματα που ικανοποιούν ή διεγείρουν τη νεοελληνική αγωνιστικότητα. Οι περισσότεροι "Αγανακτισμένοι", περισσότερο από αγανακτισμένοι, είναι έκπληκτοι για την κατάρρευση του ελληνικού κράτους, κάτι για το οποίο κανείς φιλελεύθερος δεν είχε αυταπάτες ότι δεν θα συμβεί σύντομα. Η αγανάκτισή τους, λοιπόν, καλό θα ήταν να στραφεί πρωτίστως προς τον καθρέφτη τους και λιγότερο με αυτούς στους οποίους ανέθεσαν το γκρέμισμα της χώρας.

Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στην πιο σημαντική και πιο ανησυχητική κατά τη γνώμη μου δήλωση των ημερών. "Νιώθω λίγο χειρότερα από ότι ένιωθα στη Χούντα", δήλωσε (πάλι) ο Μίκης Θεοδωράκης. Ίσως η γενιά μου να είναι πολύ μικρή για να κρίνει τα συναισθήματα του Θεοδωράκη, πολύ φοβάμαι, όμως, πως όποιος με τον έναν ή τον άλλο τρόπο νοσταλγεί εποχές στις οποίες υπέφερε άδικα, είναι καταδικασμένος να τις ξαναζήσει, αν όχι αυτός, σίγουρα οι νεότεροι που αφρόνως συμφωνούν μαζί του...